تاثیر تیمار سایکوسل بر برخی ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم انگور (vitis vinifera l.) تحت شرایط تنش خشکی

خشکی از مهمترین فاکتورهای کاهش تولید محصولات کشاورزی در جهان به شمار می¬آید. تولید انگور سهم زیادی از بخش کشاورزی ایران را تشکیل می¬دهد، بنابراین انتخاب ارقام مقاوم به خشکی و همچنین استفاده از روشهایی جهت تقلیل اثرات منفی خشکی در این محصول ضروری به نظر می¬رسد. به منظور بررسی اثر سایکوسل بر برخی ویژگی¬های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم انگور در شرایط تنش خشکی یک آزمایش گلخانه¬ای با سه فاکتور شامل سه سطح سایکوسل (0، 500 و 1000میلی¬گرم در لیتر)، دورهای مختلف آبیاری (5، 10 و 15روز یکبار) و در دو رقم نهال غیر پیوندی انگور (رشه و بیدانه سفید) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داده است که با افزایش دور آبیاری، پارامترهای رشدی گیاه (ارتفاع نهال، قطر تنه، تعداد و طول شاخه¬های جانبی، تعداد و سطح برگ)، محتوای کلروفیل، میزان فتوسنتز خالص، تعرق و هدایت روزنه¬ای به طور چشمگیری کاهش یافته¬اند. تنش ملایم (دور آبیاری 10 روز) موجب افزایش کارایی مصرف آب نسبت به تیمار شاهد شد اما با تشدید تنش این میزان باز کاهش نشان داده است. در مقابل با افزایش فواصل آبیاری، دمای برگ، طول ریشه، ضخامت برگ، تعداد روزنه در واحد سطح، محتوای کارتنوئید، میزان تجمع متابولیت¬های سازگار (پرولین، قندهای محلول و پروتئین کل) و فعالیت آنزیم¬های آنتی اکسیدانی (گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز) و مالون¬دی¬آلدهید افزایش یافته است. افزایش در میزان قندهای محلول فقط در بیدانه سفید مشاهده شده است که نشان دهنده¬ی عدم شرکت قندهای محلول در تنظیم اسمزی در رقم رشه است. طبق نتایج بدست آمده محتوای نسبی آب برگ فقط تحت تنش شدید کاهش نشان داده است. محلول¬پاشی سایکوسل موجب کاهش صفات رشدی مانند ارتفاع گیاه، سطح برگ و افزایش وزن تر و خشک ریشه شده است. همچنین تیمار سایکوسل موجب افزایش میزان هدایت روزنه¬ای، فتوسنتز خالص، کارایی مصرف آب، محتوای کلروفیلa و کارتنوئید، میزان پرولین، قندهای محلول و پروتئین کل و فعالیت آنزیم¬های آنتی اکسیدانی آنزیم کاتالاز و گایاکول پراکسیداز شده است این در حالی است که این تیمار تاثیر معنی¬داری بر قطر نهال، تعداد برگ و همچنین میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز نداشته است. به طور کلی، رقم رشه نسبت به بیدانه سفید مقاومت بیشتری به خشکی نشان داده است و تیمار سایکوسل بویژه در غلظت 1000میلی¬گرم در لیتر نیز تا حدودی می¬تواند اثرات مخرب خشکی را با افزایش نسبت ریشه به ساقه، فتوسنتز خالص، کارایی مصرف آب، حفظ محتوای نسبی آب برگ و همچنین افزایش در میزان متابولیت¬های سازگار و رنگیزه¬های گیاه تعدیل کند.